Συνέδριο ΠΟΠΟΚΠ Αθήνα 19-5-2011
Συναδέλφισσες/συνάδελφοι,
Σας αποκαλώ συναδέλφους καθώς θεωρώ ότι η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα αποτελεί ενιαίο και αδιάσπαστο χώρο και μόνο έτσι συλλογικά και ενιαία μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματά της.
Το σημερινό συνέδριο πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη, σε μια ιστορική καμπή για τη χώρα, για την κοινωνική ασφάλιση, για το κοινωνικό κράτος, για το συνδικαλιστικό κίνημα.
Η επιδίωξη μιας καλύτερης κοινωνίας, μέσα από πολιτικές και κοινωνικές εξεγέρσεις δίνουν τη θέση τους στις αγορές και το ασύδοτο κέρδος, στο χρηματιστηριακό κεφάλαιο και το τραπεζικό σύστημα.
Ο υπέρτατος στόχος είναι το κέρδος και η εκμετάλλευση. Το αποτέλεσμα είναι η κερδοσκοπία, οι φούσκες, τα υπερκέρδη των πολυεθνικών, των τραπεζών, κλπ.
Οι συνέπειες της κρίσης είναι η διεύρυνση της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, η ραγδαία αύξηση της ανεργίας, η φτώχεια, η περικοπή κοινωνικών δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με αίμα, από τις προηγούμενες γενιές, αλλά και η κατάρρευση τραπεζικών συστημάτων, ακόμη και κρατών, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας. Το σημαντικότερο όμως από όλα τα παραπάνω, η αιχμή του δόρατος, είναι η κατάλυση ουσιαστικά της θεμελιώδους αξίας του πολιτικού μας συστήματος, της ίδιας της δημοκρατίας.
Η Ελλάδα έχασε την ευκαιρία της ανάπτυξης κατασπαταλώντας τους κοινοτικούς πόρους και τις επιδοτήσεις. Οι πολιτικές συνεχούς λιτότητας για τους εργαζομένους, αλλά και παροχών για τις μεγάλες επιχειρήσεις, τα φαινόμενα εκτεταμένης διαφθοράς, φοροδιαφυγής, παραοικονομίας οδήγησαν τη χώρα στην κατάρρευση.
Η ουσιαστική χρεοκοπία των νέο-φιλελεύθερων πολιτικών και η ανάδειξη του μνημονίου σε υπερνόμο του κράτους, πάνω από την κυβέρνηση και το σύνταγμα θέτει την κοινωνία σε κατάσταση πολιορκίας. Είμαστε μια αιχμάλωτη δημοκρατία, με τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους να δέχονται διαδοχικά χτυπήματα στο εισόδημά τους, στα ασφαλιστικά και κοινωνικά τους δικαιώματα, στο βιωτικό τους επίπεδο.
Τα μέτρα-σοκ που επέβαλαν τρόικα και κυβέρνηση αποδείχτηκαν άδικα, ανισομερή και αναποτελεσματικά, οδηγώντας στην ύφεση και την οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση. Αποδεικνύεται ότι οι μόνοι που πλήρωσαν το μάρμαρο είναι οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και κυρίως οι άνεργοι. Την κρίση καλούνται να πληρώσουν όσοι δεν ευθύνονται και να κερδίσουν όσοι ευθύνονται. Η πολιτική αυτή αποτελεί την αποθέωση της κοινωνικής αδικίας. Κατά γενική ομολογία αυτή η πολιτική δεν έχει μέλλον. Και όλοι απορούν τι μας ξημερώνει αν λάβουμε υπόψη και την έκρηξη της εγκληματικότητας.
Ειδικότερα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, τα ασφαλιστικά ταμεία ακολούθησαν την πορεία κατάρρευσης της χώρας και της υποβάθμισης και απαξίωσης του Δημόσιου Τομέα.
Τα προβλήματα γνωστά:
Τραγική έλλειψη προσωπικού, με παράλληλη περικοπή των εισοδημάτων μας, σε σημείο που απειλεί την αξιοπρεπή διαβίωσή μας. Η παύση των προσλήψεων μόνιμου προσωπικού, αλλά και η χαριστική βολή του νέου ασφαλιστικού που οδήγησε άρον άρον σε σύνταξη εκατοντάδες συναδέλφους μας, οδήγησαν τα ασφαλιστικά ταμεία στη σημερινή κατάσταση.
Εξωπραγματικός φόρτος εργασίας, που καταλήγει σε ιλαροτραγικές καθημερινές καταστάσεις που βιώνουν οι συνάδελφοι, αλλά και που απειλούν την ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων.
Η τσάτρα πάτρα (συγχωρέστε με για τη λαϊκή ορολογία) συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων χωρίς προηγούμενη οργάνωση, χωρίς την απαραίτητη υποδομή, χωρίς τις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, με τις γνωστές διαφορές ελλειμματικών και υγειών ταμείων.
Η εισφοροδιαφυγή, με δεδομένες τις συνεχείς ρυθμίσεις οφειλών, αλλά και την αδυναμία τακτικών ελέγχων στις επιχειρήσεις.
Η αδυναμία συγκράτησης και ελέγχου των ιατροφαρμακευτικών δαπανών.
Η έλλειψη ολοκληρωμένου συστήματος μηχανογράφησης που να συνδέει (τι πιο λογικό;) όλα τα ασφαλιστικά ταμεία ακόμη και όλες τις δημόσιες υπηρεσίες.
Ασφαλιστικό
Το ασφαλιστικό συσχετίζεται με την γενικότερη κατάσταση της οικονομικής πολιτικής, τα ελλείμματα και τη σημερινή συγκυρία, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, την ανεργία και την εισοδηματική πολιτική. Η κατάσταση στα ασφαλιστικά ταμεία διαρκώς χειροτερεύει αφού οι πραγματικές αιτίες ούτε στα όρια ηλικίας του ενεργού πληθυσμού, ούτε στο ύψος των συντάξεων των ασφαλισμένων οφείλονται, αλλά στην εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή, στη λεηλασία των αποθεματικών των ταμείων από τις τράπεζες, και το χρηματιστήριο, από τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, από την κακοδιαχείριση και την έλλειψη αποτελεσματικών οργανωτικών δομών και τεχνολογικής υποστήριξης.
Τα στοιχεία είναι εντυπωσιακά:
- Η αύξηση της επίσημης ανεργίας στο επίπεδο των 700.000 ανέργων αποστερεί το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης από πόρους της τάξης των 3.5 δις ευρώ το χρόνο ή 1,5% του ΑΕΠ.
- Η αδήλωτη εργασία με 1 εκατ. Αδήλωτους απασχολουμένους στερεί 5 δις ευρώ, ενώ σημαντικές είναι και οι απώλειες από τη μείωση μισθών (και κατ’επέκταση ασφαλιστικών εισφορών) κατά 20%.
- Μείωση των εσόδων και αύξηση των οφειλετών. (Στο ΙΚΑ διαπιστώνεται μείωση των εσόδων κατά 16,5% το α΄δίμηνο του έτους, ενώ παράλληλα σημειώνεται έκρηξη της αύξησης των οφειλών προς τα ταμεία πάνω από 10 δις ευρώ).
- Δραματική μείωση της κινητής περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων. Χαρακτηριστικά ο ΟΑΕΕ αναγκάστηκε λόγω και της περικοπής της κρατικής επιχορήγησης να ρευστοποιήσει το 2010 δύο ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, συνολικής αξίας 40 εκατ. Ευρώ προκειμένου να καλύψει τρέχουσες οικονομικές υποχρεώσεις, ενώ το ΙΚΑ πληρώνει μέρος των συντάξεων με ρέπος 42 ημερών ύψους άνω του 1 δις ευρώ, τα οποία ανακυκλώνονται συνεχώς με επιτόκιο από 3,4% έως 3,7%.
Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο δεν αντιμετώπισε τη βιωσιμότητα του συστήματος με διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης (π.χ. σύλληψη της εισφοροδιαφυγής, κέρδη τραπεζών, φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας, αδήλωτη εργασία, αποτελεσματική αξιοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας των Ταμείων κλπ.). Αντίθετα υιοθετήθηκε η δοκιμασμένη διαχρονικά και αποτυχημένη πολιτική μείωσης των συντάξιμων αποδοχών και η διαρκής αύξηση των ορίων ηλικίας. Το αποτέλεσμα είναι ανακατανομή σε βάρος των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών τάξεων και «ξεπούλημα» των επόμενων γενιών.
Τα ερωτήματα που τίθενται πολλά.
Γιατί δεν προχωρούν αυτές οι περιβόητες μετατάξεις από υπεράριθμους χώρους του Δημόσιου Τομέα; Και ποιος κλάδος έχει μεγαλύτερη ανάγκη αυτή τη στιγμή από τα ασφαλιστικά ταμεία που όχι απλώς υπολειτουργούν από την τραγική έλλειψη προσωπικού, αλλά κοντεύουν να κλείσουν (ήδη έχουν κλείσει τμήματα, ακόμη και παραρτήματα ή υποκαταστήματα).
Υπάρχει βούληση για την εισφοροδιαφυγή; Όχι από τους μικρομεσαίους και τα μαγαζάκια της γειτονιάς, αλλά από τους επιχειρηματικούς κολοσσούς. Μήπως τελικά το μόνο κίνητρο για ανάπτυξη σε αυτή τη χώρα είναι η εισφοροδιαφυγή και η φοροδιαφυγή. Αυτό εννοούν όταν μας λένε ότι πρέπει να αποκτήσουμε φορολογική συνείδηση και να σεβόμαστε τους νόμους και τους θεσμούς;
Γιατί δεν προχωράμε σε ολοκληρωμένη μηχανογράφηση και σε ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών;
Θέλουν να λειτουργήσει η κοινωνική ασφάλιση;
Γιατί δεν αλλάζει η δαιδαλώδης νομοθεσία, (βλέπε διαδοχική ασφάλιση κ.α)αν επιθυμία είναι να παταχθεί η γραφειοκρατία και να λειτουργήσει επιτέλους το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης;
Κανείς δεν αντιλέγει στο ότι το ασφαλιστικό μας σύστημα χρήζει εκτεταμένης αναδιάρθρωσης, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις επιταγές της σύγχρονης κοινωνίας και οικονομίας. Αλλά με όρους και προϋποθέσεις, ώστε το αποτέλεσμα να είναι προς όφελος των ασφαλισμένων και του κοινωνικού συνόλου. Αντιθέτως η σημερινή συγκυρία βρίσκει το ασφαλιστικό μας σύστημα, λεηλατημένο και τα ασφαλιστικά ταμεία εγκαταλελειμμένα και αφημένα στη μοίρα τους.
Δε θα επιτρέψουμε αυτό το θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό, την κοινωνική ασφάλιση, που χτίσαμε και στηρίξαμε με ιδρώτα και αίμα, ώστε οι ασφαλισμένοι να μπορούν να ζουν αξιοπρεπώς. Δε θα επιτρέψουμε να διαλυθεί και να παραδοθεί άνευ όρων στο βωμό της κρίσης και της κερδοσκοπίας, προς όφελος μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
ΕΟΠΠΥ
Πάγια θέση της Ομοσπονδίας μας αποτελεί η δημιουργία ενός φορέα Πρωτοβάθμιας Υγείας που θα προσφέρει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, με δικαίωμα πρόσβασης σε όλους τους πολίτες και κατοίκους της χώρας, χωρίς συμμετοχή του πολίτη στο κόστος περίθαλψης, χωρίς ουρές και φαινόμενα που προσβάλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Θεωρούσαμε ότι ο κατακερματισμός της Υγείας εξυπηρετούσε ανάγκες άλλων εποχών και ότι ο Κλάδος Υγείας θα έπρεπε να ενοποιηθεί σε ένα ολοκληρωμένο και αδιάσπαστο αναβαθμισμένο Φορέα Πρωτοβάθμιας Υγείας.
Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν θα επιτρέψουμε ο νέος αυτός φορέας να γίνει δούρειος ίππος για την περαιτέρω υποβάθμιση της υγείας στη χώρα μας, αυτού του ύψιστου κοινωνικού αγαθού για κάθε δημοκρατική κοινωνία.
Απαιτούμε τη διασφάλιση των υφιστάμενων παροχών υγείας και όχι προσαρμογή των κανονισμών ασθενείας των διαφόρων ταμείων στο κατώτερο επίπεδο.
Είμαστε απέναντι σε κάθε νέα αύξηση του κόστους περίθαλψης.
Αντιστεκόμαστε στην αφαίρεση χωρίς αντίτιμο της περιουσίας των ασφαλισμένων του ΙΚΑ.
Υπερασπιζόμαστε τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.
Δεν δεχόμαστε κανενός είδους έκπτωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας των ασφαλισμένων μας και οπωσδήποτε οι αιρετοί εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων τίθενται θεματοφύλακες της διασφάλισης των συμφερόντων των ασφαλισμένων.
Ενιαίο μισθολόγιο
Σταθερό και διαχρονικό αίτημά μας ήταν και παραμένει ένα ενιαίο- δίκαιο μισθολόγιο. Ένα μισθολόγιο χωρίς μισθολογικές ανισότητες, χωρίς διαφορετικές παροχές με τα ίδια τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, χωρίς αδικίες. Το νέο Μισθολόγιο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί όμως ως «όχημα» παγίωσης και διεύρυνσης της λιτότητας, με δεδομένο ότι οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων έχουν μειωθεί πάνω από 25%, εξ’ αιτίας των προσφάτων περικοπών στο πλαίσιο εφαρμογής του μνημονίου, με δεδομένο και τον πληθωρισμό που ξεπερνά το 5%. Επιπλέον, ο φόρτος εργασίας που καλούνται να διεκπεραιώσουν οι υπάλληλοι των ασφαλιστικών ταμείων και οι ρυθμοί παραγωγικότητας δεν συγκρίνονται παρά με ελάχιστους τομείς της δημόσιας διοίκησης, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή εξυπηρέτησης του πολίτη, γεγονός που ενισχύει την αδικία του νέου μισθολογίου.
Συνάδελφοι, στην ιστορική αυτή στιγμή για τη χώρα το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να γράψει τη σελίδα του. Εδώ έχουν λόγο οι δημοκρατικές και προοδευτικές ευαισθησίες, τα συνδικαλιστικά και συλλογικά κινήματα που οφείλουν να προλάβουν και να ελέγξουν την επέλαση κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Το συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας βρίσκεται στην πιο δύσκολη θέση μετά τη μεταπολίτευση. Η επίθεση και η αμφισβήτηση που δέχεται από διάφορα θεσμικά και εξωθεσμικά «κέντρα» που επιθυμούν τη συντριβή του έχει πάρει χαρακτήρα μετωπικό. Είναι σαφές ότι η όποια αντίσταση του κινήματος δεν διευκολύνει το πέρασμα πολιτικών και μέτρων που αφαιρούν δικαιώματα και περικόπτουν εισοδήματα. Η μόνη διέξοδος και η μόνη δυνατότητα διαφυγής είναι η πολιτική αντίσταση από τα συνδικάτα.
Είναι απαραίτητο σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία να ενισχύσουμε τους θεσμούς εκπροσώπησης και τα συλλογικά μας όργανα, να οργανωθούμε, να βγούμε από το λήθαργο του καναπέ μας και του προσωπικού αγώνα για επιβίωση και να καταλάβουμε ότι μόνο συλλογικά μπορούμε να διεκδικήσουμε και να πετύχουμε κάτι μέσα σ’ αυτή τη δίνη της οικονομικής κρίσης.
Όμως συνάδελφοι, συναγωνιστές το βρίσκω πιο δόκιμο, οι ιστορικές αυτές στιγμές αποτελούν και μια πρώτης τάξης ευκαιρία για αυτοκριτική, εσωστρέφεια, συνολική ανασκόπηση και αναδιάρθρωση των σκοπών και δράσεων του συνδικαλιστικού κινήματος. Ενώ είναι αποδεκτό ότι το μόνο μέσο περιφρούρησης των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων μας που δέχονται πρωτοφανή καταστρατήγηση, ενώ είναι αποδεκτό ότι το μόνο μέσο είναι η πίεση και η δράση μέσω συλλογικών οργάνων, είναι ολοφάνερο ότι ο κόσμος που εκπροσωπούμε , είναι δυσαρεστημένος, δεν ακολουθεί, δεν παρακολουθεί, δεν συμμετέχει, δεν αντιδρά, απέχει.
Ο κόσμος μας απαξίωσε, οι καταστάσεις μας ξεπερνούν. Πρέπει να βγούμε από το λήθαργο, να βρούμε τρόπους να ενώσουμε τον κόσμο, να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη, να κινητοποιηθούμε, να αντισταθούμε. Πρέπει να αφουγκραστούμε τον κόσμο και την εποχή. Αν φταίνε τα πρόσωπα, αλλάξτε μας, αν φταίει η λειτουργία μας να την αλλάξουμε. Άμεσα. Δεν υπάρχει χρόνος. Αν συνεχίσουμε να ζούμε στο μικρόκοσμό μας και να λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο θα μείνουμε απελπιστικά μόνοι. Και δεν κλαίω για μας συνάδελφοι, αλλά για τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους συν/χους γονείς μας, κλαίω για τα παιδιά μας που θα αναγκαστούν να χύσουν αίμα εκ νέου, για να κατακτήσουν ξανά τα αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα!